Chứng khoán là gì? Những điều cơ bản cần biết trước khi đầu tư

Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán

Căn cứ vào Điều 5 Luật Chứng khoán 2019, thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động theo nguyên tắc:

“Điều 5. Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán

1. Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.

2. Công bằng, công khai, minh bạch.

3. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

4. Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.”

Một số thuật ngữ cần biết trên thị trường chứng khoán

Chứng khoán là gì? Có những thuật ngữ nào cần biết? Tham gia thị trường chứng khoán, bạn cần nắm rõ một số thuật ngữ được sử dụng phổ biến để hiểu và đầu tư đúng cách:

• Cổ phần: Nguồn vốn của một tổ chức được chia thành các phần bằng nhau. 
• Cổ phiếu: Chứng chỉ được phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần. Thường giá mới phát hành sẽ có mệnh giá 10.000 VND.
• Cổ phiếu phổ thông: Là loại cổ phiếu xác định quyền được biểu quyết đối với các quyết định lớn của công ty và được hưởng lợi ích hay cổ tức nhưng không cố định.
• Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Là loại cổ phiếu có giá trị phiếu biểu quyết cao hơn nhiều so với cổ phiếu dạng phổ thông.
• Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: Là loại cổ phiếu xác định quyền được trả cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông.
• Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Là loại cổ phiếu xác định quyền được đơn vị phát hành hoàn vốn bất cứ khi nào theo yêu cầu hoặc theo các điều kiện được xác lập.
• Cổ đông: Là những cá nhân/tập thể sở hữu cổ phiếu.
• Cổ tức: Là khoản lợi nhuận được chia cho cổ đông sẽ nhận được hàng năm từ công ty cổ phần (bao gồm cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu).
• Cổ tức cố định: Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông mà không phụ thuộc kết quả kinh doanh của công ty.
• Cổ tức thưởng: Phần lợi nhuận được chia cho cổ đông tùy phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
• Trái phiếu: Là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ phải trả của tổ chức phát hành.
• Chứng chỉ quỹ: Là chứng khoán được phát hành bởi các quỹ đầu tư chứng khoán.
• VN-Index: Chỉ số thể hiện biến động giá các cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE.
• HNX-Index: Chỉ số thể hiện biến động giá các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX.
• IPO: Phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng.
• Vốn hóa: Tổng giá trị cổ phần của các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết.
• Thanh khoản: Là sự linh hoạt trong việc chuyển từ sản phẩm tài chính sang tiền mặt và ngược lại, chúng thường được đo lường bằng mức độ khớp lệnh.
• Khối lượng giao dịch: Giá trị lệnh được khớp trong phiên.

Lợi ích của thị trường chứng khoán

Đối với nền kinh tế

Chứng khoán và thị trường chứng khoán là thước đo sức mạnh của nền kinh tế. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các công ty thể hiện liệu nền kinh tế đang trong giai đoạn tốt hay không. Chính phủ nhờ vào thị trường chứng khoán sẽ kiểm soát tốt hơn tình hoạt động cũng nền kinh tế cũng như hoạt động của các công ty niêm yết (các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán sẽ phải công khai tình sản xuất kinh doanh, công bố thông tin định kỳ...). Thường theo ý kiến cá nhân theo dõi được thì thị trường chứng khoán sẽ phản ánh nền kinh tế thị trường và có độ trễ khoảng 6 tháng.

Đối với doanh nghiệp

Để huy động được các nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc đi vay ngân hàng, các công ty đã thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây chính là kênh mang lại nguồn vốn dồi dào từ công chúng giúp các công ty phát triển kinh doanh.

Đối với nhà đầu tư

Lợi ích của thị trường chứng khoán là gì đối với nhà đầu tư? Thị trường chứng khoán là nơi tiềm năng đề đầu tư. Việc đầu tư vào cổ phiếu trên thị trường thường có rủi ro nên bắt buộc nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia. Một trong những lợi ích chính của việc đầu tư vào thị trường chứng khoán là cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận. Thị trường chứng khoán có xu hướng tăng theo sự phát triển của nền kinh tế hay sự tăng trưởng của các công ty. Đầu tư vào các công ty ổn định, có xu hướng phát triển có thể tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, đầu tư vào thị trường chứng khoán đem đến sự đa dạng hóa khoản tiền nhà đầu tư có ngoài các kênh như vàng, bất động sản hay gửi tiền tiết kiệm. 

Có nên đầu tư chứng khoán hay không?

Đầu tư chứng khoán là gì?

Tại Điều 4 Luật Chứng khoán (Việt Nam) có định nghĩa đầu tư chứng khoán là việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có thể là các tổ chức hoặc các cá nhân tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Đầu tư chứng khoán kiếm lời thu hút nhiều nhà đầu tư nhưng bên cạnh đó cũng không ít rủi ro. Nhiều người mới băn khoăn có nên đầu tư chứng khoán hay không? Để giải đáp vấn đề này, dưới đây Chanh Tươi Review sẽ tổng hợp các ưu, nhược điểm của thị trường này, để bạn có lựa chọn phù hợp hơn với mình nhé! 

Nhìn chung, những rủi ro biến động thị trường, thông tin thiếu minh bạch là điều tất yếu trên thị trường tài chính. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kiến thức về thị trường, cách chơi, đưa ra chiến lược phù hợp, lựa chọn công ty môi giới uy tín… để tham gia chơi chứng khoán an toàn.

Nếu bạn là người thích sự an toàn, ngại rủi ro và không có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư tài chính thì nên cân nhắc việc tham gia. Còn nếu bạn ưa mạo hiểm, thích đột phá trong cuộc sống và công việc, nhạy cảm trước những biến động của thị trường và đam mê nghiên cứu cũng như nhìn được tiềm năng phát triển thì có thể cân nhắc bắt đầu đầu tư chứng khoán.

Những yếu tố cần chuẩn bị khi đầu tư chứng khoán là gì?

Sau khi hiểu về thị trường chứng khoán là gì thì việc chuẩn bị hành trang để giúp nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường là vô cùng quan trọng. Cụ thể sẽ bao gồm:

• Nguồn tài chính: Là điều kiện cần để đầu tư vào chứng khoán. Số vốn sẽ phụ thuộc vào khối lượng tài sản, mong muốn về lợi nhuận và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn.
• Kiến thức thị trường chứng khoán: Để có thể đầu tư sinh lợi nhiều thì nhà đầu tư cũng phải chấp nhận những rủi ro lớn. Vì thế bạn nên chuẩn bị cho mình kiến thức từ cơ bản đến nâng cao về chứng khoán để có thể phân tích thị trường mỗi ngày và đầu tư hiệu quả hơn.
• Trang thiết bị giao dịch: Để thực hiện mua bán trao đổi, nhà đầu tư không cần phải ra trực tiếp sàn chứng khoán mà chỉ cần sử dụng thiết bị có kết nối mạng như laptop hay điện thoại thông minh là có thể tiến hành nhanh chóng.
• Thông tin kinh tế thị trường: Các thông tin về chính trị, xã hội hoặc kinh tế vĩ mô,… cũng ảnh hưởng đến giá trị chứng khoán. Vì thế nhà đầu tư nên theo dõi tin tức mới nhất thường xuyên để tư duy và lên chiến lược đầu tư phù hợp. 

Những lưu ý cần nắm khi đầu tư vào thị trường chứng khoán

• Trước khi tham gia thị trường chứng khoán, điều cần làm đầu tiền là trau dồi thật kỹ các kiến thức cần thiết như cách đọc báo cáo tài chính; cách phân tích kinh tế vi mô, vĩ mô...
• Sau khi tích lũy kiến thức cần xác định cụ thể loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn hướng đến. Với những người ưa thích rủi ro có thể chọn lựa cổ phiếu. Ngược lại, với những ai thận trọng, muốn có thu nhập chắc chắn hơn thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ sẽ là loại hình ưu tiên.
• Xác định rõ về khả năng tài chính cho việc đầu tư, phân bổ danh mục sao cho hợp lý nhất.
• Với những ai chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín.
• Trong quá trình giao dịch, bạn luôn cần theo sát xu hướng, cập nhật tin tức liên tục để có thể phân tích thị trường một cách chính xác.
• Sẵn sàng cắt lỗ khi cần thiết để đảm bảo nguồn vốn, tránh tình trạng sa đà vào giao dịch khi ở trạng thái hoang mang.

Trên đây là phần tổng hợp những kiến thức cơ bản giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Hy vọng bài viết đã giúp bạn trả lời được câu hỏi chứng khoán là gì và có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay không.