[Chuẩn] Giành hay dành? Tranh dành hay tranh giành? Từ nào đúng?

Giành hay dành là cặp từ thường khiến nhiều người bối rối, không biết khi nào sử dụng "giành cho" và khi nào chọn từ "dành cho". Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa 2 từ này thì hãy tham khảo bài viết sau đây nhé!

Giành hay dành: Từ nào đúng chính tả?

Về mặt ngữ nghĩa, cả hai từ đồng âm này đều được viết đúng chính tả. Quyết định về tính chính xác về mặt ngữ pháp của chúng phụ thuộc chủ yếu vào ngữ cảnh và trường hợp cụ thể khi chúng được sử dụng. Dưới đây là sự phân biệt về ý nghĩa của hai từ:

Dành là gì?

Là động từ diễn đạt ý nghĩa về việc bảo quản, giữ lại hoặc cất giữ một thứ gì đó cho một người hoặc một mục đích cụ thể.

Ví dụ: Để dành thời gian, dành tình cảm, dành dụm, dỗ dành, dành cho, dành tiền, dành phần, dành riêng…

• Cô ấy để dành tiền để mua nhà.
• Bà tôi để dành đồ ăn ngon cho tôi mỗi tối đợi tôi về ăn.
• Lớp học này  dành riêng cho người khuyết tật.
• Bạn cần dành nhiều thời gian hơn cho việc học tập.
• Người ta ví, con cái như là của để dành của cha mẹ.

Giành là gì?

Là động từ chỉ hành động cố gắng đoạt lấy một thứ gì đó, thường liên quan đến việc tranh giành hoặc đạt được thứ gì đó mà trước đó chưa thuộc quyền sở hữu của ai cả.

Ví dụ: Giành giải nhất, giành giật, tranh giành, giành nhau, giành quyền, giành ăn, giành lấy tự do, giành thắng lợi...

• Hai con báo đang giành nhau miếng mồi.
• Nỗ lực chiến đấu để giành độc lập cho dân tộc.
• Sau những cố gắng, cô ấy đã giành được giải nhất cuộc thi học sinh giỏi Quốc gia.

Ngoài ra, từ "giành" còn là một danh từ chỉ một loại đồ vật được làm từ tre, nứa hoặc nhựa có đáy phẳng thường được sử dụng để đựng đồ đạc hàng ở các vùng nông thôn xưa.

Giành hay dành?

Giải đáp các thắc mắc liên quan đến giành hay dành

Tranh giành hay tranh dành?

• "Tranh giành" là viết đúng chính tả vì từ "giành" mang theo ý nghĩa của việc giành giật, cạnh tranh để chiếm đoạt với mục đích, khát vọng sở hữu của bản thân.
• "Tranh dành" là viết sai chính tả.

Để dành hay để giành?

Mặc dù khi đứng độc lập, "để", "dành", và "giành" đều mang ý nghĩa. Tuy nhiên, khi kết hợp, cụm từ "để dành" được định nghĩa là một động từ, thể hiện việc lưu giữ một thứ gì đó để sử dụng sau này. Cụm từ "để giành" không mang ý nghĩa cụ thể trong tiếng Việt.

Dành dụm hay giành dụm?

Dựa trên phân tích trước đó, cả hai từ "dành" và "giành" đều mang ý nghĩa và đều có sẵn trong từ điển tiếng Việt. Việc xác định tính đúng hay sai chủ yếu phụ thuộc vào ngữ cảnh sử dụng cũng như các từ đi kèm. Trong trường hợp của "dành dụm" và "giành dụm":

"Dành dụm": Được sử dụng để diễn đạt ý nghĩa về việc tích cóp, chăm sóc, thường áp dụng vào tiền bạc hoặc của cải. Từ "dụm" ở đây là một động từ, biểu thị sự tụ tập, tập hợp nhiều thành phần nhỏ thành một vật lớn, hoàn toàn phù hợp với ý nghĩa của "dành".

Ví dụ:

• Cô ấy đã dành dụm được rất nhiều tiền tiết kiệm sau một thời gian đi làm.
• Anh ấy dành dụm những hạt giống để trồng vụ sau.

"Giành dụm": Là một từ không có ý nghĩa, không xuất hiện trong từ điển tiếng Việt. Bởi “giành giật" và "tsự góp lại" không thể đưa ra được điểm chung.

Tóm lại, có thể kết luận rằng "dành dụm" là từ viết đúng, trong khi "giành dụm" là một lỗi chính tả.

Ngữ cảnh sử dụng "dành dụm" thường chỉ đến hành động tiết kiệm, quản lý tài nguyên một cách cẩn thận để đạt được mục tiêu hoặc đáp ứng nhu cầu mà không gây lãng phí. Thuật ngữ này thường xuất hiện trong các tình huống như:

• Tiết kiệm tiền
• Tiết kiệm năng lượng
• Tiết kiệm thời gian
• Tiết kiệm tài sản
• Tiết kiệm tài nguyên tự nhiên

Giành giật hay dành giật?

• "Giành giật" có nghĩa là cố gắng, đấu tranh để đạt được hoặc chiếm lấy một thứ gì đó cho bản thân. Đây là một từ viết đúng chính tả.
• "Dành giật" là từ viết sai chính tả.

Dành cho hay giành cho?

• "Dành cho" là đúng chính tả, đại diện cho ý muốn, tâm nguyện của người sở hữu (vật chất hoặc tinh thần) muốn dành tặng cho ai đó.
• "Giành cho" là viết sai chính tả và không mang ý nghĩa gì.

Một số trường hợp phổ biến khác:

Bí quyết để sử dụng đúng chính tả giành và dành

Dưới đây là một số cách giúp bạn cải thiện sai chính tả không chỉ cho giành hay dành mà còn các cặp từ khác:

• Chú ý từng từ: Hãy chủ động ghi nhớ những từ ngữ bị sai lỗi chính tả và cách sửa hợp lý. Bạn có thể dán giấy ghi nhớ lên tường và nhìn thấy nhiều lần để não bộ tự động ghi nhớ những từ ngữ đúng, giúp bạn sửa lỗi chính tả dễ dàng hơn.
• Sử dụng từ điển: Một cuốn từ điển tiếng Việt là lựa chọn hợp lý hơn so với từ điển trực tuyến. Bạn có thể tra cứu những từ ngữ gây băn khoăn, và nâng cao vốn từ vựng để sử dụng đúng ngữ cảnh.
• Nhờ người khác soi bài: Thường xuyên nhờ người khác đọc bài của bạn và chỉ ra lỗi chính tả. Sự hướng dẫn từ người khác sẽ giúp bạn nhớ lâu hơn và tránh tái phạm lỗi tương tự trong tương lai.
• Áp dụng một số mẹo: tra google từ ngữ bạn không chắc chắn, sử dụng google docs để chỉnh chính tả văn bản đánh máy.

Một số cặp từ dễ nhầm lẫn trong tiếng Việt khác

Bên cạnh giành hay dành, trong tiếng Việt có rất nhiều cặp từ đồng âm dễ bị sai chính tả khác cũng cần được lưu ý như:

Qua bài viết, chúng ta nhận thức được rằng việc sử dụng từ đúng chính tả đóng vai trò quan trọng trong quá trình giao tiếp, giúp tránh được các hiểu lầm không mong muốn. Từ viết sai chính tả có thể tạo ra sự nhầm lẫn, gây hiểu lầm cho độc giả và điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thông điệp, gây ra các vấn đề không cần thiết.

Bài viết trên đã tập trung vào việc phân biệt giữa từ "dành" và "giành," đồng thời chỉ ra những ngữ cảnh sử dụng phù hợp của chúng. 
Ngoài giành hay dành, Chanh Tươi có rất nhiều bài viết sửa lỗi chính tả khác, bạn hãy ghé đọc nhé!