Tia UV là gì? Có mấy loại? Chỉ số UV thế nào là cao?

Chúng ta đều biết Tia UV là mối đe dọa lớn nhất đối với làn da của mọi người. Nhưng tuy nhiên tia UV là gì? Có mấy loại? Chỉ số UV thế nào là cao và gây hại thì không phải ai cũng biết. Tuy vậy, tia UV không phải chỉ một loại mà có nhiều loại khác nhau. Liệu tất cả chúng đều có thể gây hại cho làn da của chúng ta không? Cùng tìm kiếm câu trả lời trong bài viết này của Chanh Tươi Review nhé!

Tia UV là gì?

Tia UV, hay còn gọi là tia tử ngoại, là loại sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng mà mắt người có thể nhìn thấy, nhưng dài hơn tia X. Tia UV được chia thành hai vùng chính: vùng gần (từ 380 - 200nm) và vùng xa (từ 200 - 10nm).

Khi xét đến tác động của tia UV đối với sức khỏe con người và môi trường, chúng được phân loại thành ba loại: UVA (bước sóng từ 380 - 315nm), còn được gọi là tia dài hoặc ánh sáng đen; UVB (bước sóng từ 315 - 280nm), gọi là tia trung và UVC (bước sóng ngắn hơn 280nm), còn được biết đến là tia ngắn hoặc tia tiệt trùng.

Tìm hiểu các loại tia UV

Sau khi tìm hiểu tia UV là gì thì bạn có tò mò về sự khác nhau giữa các loại tia UV? Bằng cách hiểu rõ về các loại UV bạn sẽ có cách phòng tránh hiệu quả hơn. Tìm hiểu ngay!

Tia UV có mấy loại?

Khi xét đến tác động của tia cực tím (UV) đối với sức khỏe con người và môi trường, chúng ta có thể phân loại phổ của tia UV thành các nhóm sau:

• Nhóm UVA (tia cực tím bước sóng A): chiếm tới 95% tia nắng mặt trời. Tia UVA chủ yếu gây ra tình trạng da nhăn nheo. Để bảo vệ da khỏi tia UVA, các thành phần như oxit kẽm và oxit titan được chứng minh là rất hiệu quả.
• Nhóm UVB (tia cực tím bước sóng B): gây ra cháy nắng và làm suy giảm khả năng sản xuất collagen cùng elastin trên da, từ đó làm da mất đi độ đàn hồi và xuất hiện nếp nhăn.
• Nhóm UVC: Tia UVC và một phần tia UVB không đến được mặt đất vì đã bị lọc qua tầng khí quyển. Tia UVC có khả năng tiêu diệt acid nucleic trong tế bào, phá hủy ADN của các sinh vật sống. Đây là loại tia cực kỳ nguy hiểm và có thể đe dọa sự sống trên hành tinh.

Tuy nhiên, chỉ có hai loại tia cực tím chính ảnh hưởng đến bề mặt trái đất là UVB và UVA.

Tia UV nào gây hại cho da?

Cả tia UVA và UVB đều gây hại cho da, trong đó UVA có phần nguy hiểm hơn. Tia UVA được biết đến như "kẻ giết người thầm lặng" bởi sự khác biệt đáng kể so với tia UVB. Không như tia UVB mà bạn có thể cảm nhận được sự nóng rát, tia UVA lại âm thầm thâm nhập vào da và gây tổn thương từ bên trong một cách không đáng để ý. Đây là loại tia chủ yếu gây nên nếp nhăn và tăng nguy cơ ung thư da.

Tia UVA xuyên qua kính một cách dễ dàng (trừ các loại chắn UVA chuyên dụng), gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho làn da mà không cần sự cảm nhận từ phía bạn, điều mà tia UVB không thể làm được. Do đó, việc sử dụng kem chống nắng là bước đề phòng quan trọng để bảo vệ da khỏi những tác động tiêu cực của tia UVA.

Chỉ số UV thế nào là cao và gây hại?

Tia UV có mặt trong ánh sáng mặt trời và là một phần quan trọng của môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, tiếp xúc quá nhiều với tia UV có thể gây ra nhiều hại cho sức khỏe. Chúng ta thường được cảnh báo không ra ngoài khi tia UV cao, vậy bao nhiêu được gọi là cao và ảnh hưởng đến sức khỏe?

Trong các cảnh báo về tia cực tím từ các Trung tâm Khí tượng thủy văn, thường sử dụng thuật ngữ "chỉ số UV" là đơn vị đo tiêu chuẩn quốc tế để đánh giá mức độ bức xạ cực tím từ ánh sáng mặt trời.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), chỉ số UV từ 0 đến 2 được xem là thấp, chỉ số từ 8 đến 10 có thể gây bỏng da sau khoảng 25 phút tiếp xúc mà không bảo vệ.

Chỉ số UV từ 11 trở lên được coi là cực kỳ cao và rất nguy hiểm, có thể gây tổn thương da và mắt trong vòng 15 phút tiếp xúc ánh nắng mặt trời nếu không được bảo vệ.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Việt Nam, trong những đợt nắng 37 - 38 độ, mức UV có thể sẽ đạt mức 11. Trải qua tháng vừa qua, các tỉnh phía Nam đã chịu đựng đợt nắng nóng gay gắt, với nhiệt độ trung bình từ 35 đến 38 độ C và chỉ số UV lên đến mức 12, đánh dấu mức độ nguy hiểm cực độ. Vì thế bạn cần phải có biện pháp bảo vệ mình.

Tác hại và công dụng của tia UV là gì?

Mặc dù tia UV có nhiều tác hại tiềm ẩn đối với sức khỏe con người, chúng cũng có những ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc hiểu rõ về tác hại và công dụng của tia UV giúp chúng ta có nhìn nhận đúng đắn hơn về loại tia này.

Tác hại của tia UV là gì?

Tiếp xúc quá nhiều với tia UV có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe, bao gồm:

• Ung thư da: Đây là tác hại nguy hiểm nhất của tia UV. Tia UV làm hỏng DNA trong tế bào da, dẫn đến đột biến và hình thành các khối u ác tính. Ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất ở người, và tỷ lệ mắc bệnh đang gia tăng nhanh chóng.
• Lão hóa da: Tia UV phá hủy collagen và elastin, là hai loại protein giúp da săn chắc và đàn hồi. Điều này dẫn đến nếp nhăn, chảy xệ da, nám da, tàn nhang và các dấu hiệu lão hóa khác.
• Cháy nắng, bỏng nắng: Loại tia này gây bỏng da, dẫn đến da đỏ, sưng tấy, bong tróc và đau rát. Bỏng nắng thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ ung thư da.
• Bệnh về mắt: Tia UV có thể gây tổn thương mắt, dẫn đến đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng và các bệnh về mắt khác.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Nó có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị mắc các bệnh truyền nhiễm.

>>> Xem thêm bài viết chi tiết hơn về tác hại của tia UV: TẠI ĐÂY

Công dụng của tia UV là gì?

Công bằng mà nói, tia UV không chỉ có tác hại nó còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng như:

• Giúp cơ thể tổng hợp vitamin D: Vitamin D hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi và phospho, làm xương và răng trở nên chắc khỏe. Mặc dù vitamin D có thể được cung cấp qua thực phẩm như dầu cá, trứng, sữa, nước trái cây và ngũ cốc, nhưng việc da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vẫn là cách hiệu quả nhất để sản sinh vitamin D. Vitamin D có hai dạng chính: D2 có trong thực vật và D3 được tạo ra khi da tiếp xúc với tia cực tím (UV).
• Điều trị các bệnh về da: Ví dụ như vảy nến - một bệnh do các tế bào da phát triển quá nhanh gây ngứa và hình thành vảy. Sự tiếp xúc với tia cực tím giúp làm chậm quá trình tăng trưởng của các tế bào da, giảm nhẹ triệu chứng của bệnh.
• Khử trùng, tiệt trùng: Trong lĩnh vực khử trùng và tiệt trùng, tia UV có ứng dụng rất tích cực. Tia tử ngoại có khả năng tiêu diệt vi sinh vật như virus và vi khuẩn, rất hữu ích khi phơi tã vải, đồ lót và khăn mặt ngoài trời. Tia UV xuyên qua màng tế bào của vi khuẩn và virus, phá hủy DNA của chúng, ngăn chặn khả năng tái sinh và nhân lên. Nhiều nơi sử dụng đèn diệt khuẩn UV để khử trùng không gian và bề mặt.

Cách bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV là gì?

Tia UV có thể gây nhiều hại cho làn da, vì vậy, để giảm thiểu những tổn thương không mong muốn này, có những giải pháp sau đây giúp bảo vệ da hiệu quả:

Dùng kem chống nắng hàng ngày

Việc sử dụng kem chống nắng hàng ngày là phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bảo vệ da tối ưu. Lưu ý khi dùng:

• Chọn kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30 hoặc cao hơn và có khả năng chống cả tia UVA và UVB. 
• Thoa đều kem lên toàn bộ da khoảng 20 phút trước khi ra ngoài ánh sáng mặt trời. 
• Ngoài ra, cần thoa lại kem sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi tiếp xúc với nước.

Chanh Tươi Review gợi ý cho bạn một số loại kem chống nắng tốt nhất, bảo vệ da khỏi tia UV hiệu quả hiện nay:

Chú ý phòng phần trang phục khi ra ngoài

Khi ra ngoài, bạn nên chọn áo dài tay, nón rộng và kính râm để che chắn da khỏi ánh sáng mặt trời. Ưu tiên chọn quần áo có chất liệu dày, màu sáng và có khả năng chặn tia UV tốt hơn. Những loại trang phục này giúp phản xạ ánh sáng tốt hơn so với trang phục màu đậm, từ đó giúp giảm thiểu tác động của tia UV lên da. Ngoài ra, sử dụng ô dù để tạo bóng mát và giảm tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời cũng là một biện pháp khôn ngoan.

Chế độ ăn uống khoa học

Bổ sung vào khẩu phần dinh dưỡng các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như dầu oliu, ớt chuông, cà chua, trà xanh, bông cải xanh và cá hồi. Những thành phần này không chỉ giúp giảm nguy cơ lão hóa mà còn hỗ trợ phòng ngừa ung thư da. Đồng thời, hãy uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho da.

Sử dụng công cụ chống nắng

Ngoài trang phục chống nắng, bạn cần sử dụng kính mát chống tia UV để bảo vệ vùng da mắt và giác mạc. Lựa chọn kính có tỷ lệ cắt tia UV cao để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.

Tránh tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời

Hạn chế ra ngoài vào khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 2 giờ chiều, khi tia UVB (tia gây cháy nắng và ung thư da) có cường độ cao nhất. Đồng thời, tránh tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời và các nguồn ánh sáng nhân tạo như màn hình điện thoại và máy tính.

Tia UV có thể gây tổn hại cho làn da nếu tiếp xúc trong thời gian dài. Do đó, việc áp dụng các biện pháp bảo vệ da khi ra ngoài là vô cùng cần thiết để ngăn ngừa những tác động không mong muốn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn biết tia UV là gì và có những giải pháp chống nắng đơn giản và hiệu quả!