Viêm da tiết bã là gì: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ viêm da tiết bã là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả, từ đó giúp kiểm soát và cải thiện tình trạng da một cách tốt nhất.

Viêm da tiết bã là gì? Nguyên nhân gây ra

Định nghĩa

Viêm da tiết bã, còn được biết đến với tên gọi viêm da dầu hay chàm da mỡ, là một bệnh da mạn tính phổ biến. Bệnh biểu hiện rõ rệt với những mảng da đỏ, bong tróc, thường xuất hiện ở các vùng da tiết bã nhiều như nếp mũi má, chân mày, mang tai, trước ngực, và da đầu. Viêm da tiết bã khiến da trở nên khô, đỏ, và tróc vảy, đặc biệt thường gặp ở các vùng da tiết dầu, nhưng cũng có thể xuất hiện ở những khu vực da khô và dày.

Ở trẻ nhỏ, viêm da tiết bã thường được gọi là "cứt trâu". Bệnh này không lây nhiễm và thường không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể, nhưng có thể làm người bệnh cảm thấy khó chịu và lo lắng về thẩm mỹ. Bệnh thường kéo dài và cần được điều trị nhiều lần để kiểm soát triệu chứng.

Nguyên nhân viêm da tiết bã là gì

Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra viêm da tiết bã vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các yếu tố sau đây được cho là đóng vai trò quan trọng:

Nấm Malassezia: Loại nấm này sống trên da bình thường nhưng khi tăng sinh quá mức có thể gây viêm.

Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị viêm da tiết bã, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.

Hệ miễn dịch: Rối loạn hệ miễn dịch cũng có thể là một nguyên nhân.

Các yếu tố khác:

• Stress: Căng thẳng khiến cơ thể tiết ra nhiều hormone cortisol, làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Thay đổi nội tiết tố: Đặc biệt ở phụ nữ, các thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da tiết bã.
• Thời tiết: Thời tiết lạnh, khô có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da tiết bã.
• Một số bệnh lý khác: Bệnh Parkinson, HIV/AIDS, bệnh tim mạch…

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

• Da dầu: Người có làn da dầu dễ bị viêm da tiết bã hơn.
• Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Các sản phẩm chứa cồn, chất tẩy rửa mạnh có thể làm khô da và kích ứng.
• Tiếp xúc với chất kích ứng: Hóa chất, mỹ phẩm...

Biểu hiện viêm da tiết bã

Biểu hiện của viêm da tiết bã có thể xuất hiện ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Dưới đây sẽ là những biểu hiện của tình trạng này:

Ở trẻ em

Ở trẻ sơ sinh, viêm da tiết bã thường thấy rõ ở vùng da trên đỉnh đầu, mà dân gian hay gọi là "cứt trâu". Thông thường, tình trạng này chỉ xuất hiện trong khoảng 3 tháng đầu sau sinh và sẽ dần biến mất khi trẻ đạt từ 6 đến 12 tháng tuổi.

Biểu hiện của viêm da tiết bã thường là những mảng da dày và cứng, bám chặt trên đỉnh đầu. Các mảng này có thể có màu trắng, nâu, hoặc đen tùy vào từng trường hợp. Trẻ mắc viêm da tiết bã thường không bị ngứa ngáy hay khó chịu. Tình trạng này thường tự khỏi mà không cần dùng thuốc và hiếm khi tái phát.

Ở người lớn

Ở người trưởng thành, viêm da tiết bã có thể biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân. Bệnh thường xuất hiện ở các vùng có hoạt động của tuyến bã nhờn mạnh như khu vực chữ T trên mặt, sau tai, da đầu, và trán.

Những khu vực bị viêm da tiết bã có thể xuất hiện các vết đỏ, kết hợp với vảy khô và nhờn. Khi bệnh lan ra các vùng như ngực, lưng, hoặc cạnh chân tóc, thường sẽ thấy các đường viền đỏ tươi nổi bật so với da xung quanh.

Người bị viêm da tiết bã đôi khi có thể cảm thấy ngứa ngáy ở khu vực bị ảnh hưởng. Bệnh có xu hướng tái phát thường xuyên và nếu không được điều trị đúng cách, có thể trở thành mãn tính và gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Hướng điều trị viêm da tiết bã

Khi bị viêm da tiết bã, mọi người có thể cần thực hiện các điều sau:

Điều trị viêm da tiết bã ở người lớn và trẻ lớn:

• Gội đầu: Nên gội đầu ít nhất hai lần mỗi tuần bằng dầu gội chứa thành phần trị nấm để kiểm soát tình trạng viêm.
• Thuốc chống viêm: Sử dụng các loại thuốc như Clobetasol, Neomycin sulfate, và Fluocinolon acetonid để giảm triệu chứng viêm. Tuy nhiên, nên sử dụng những thuốc này trong thời gian ngắn và theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc kháng nấm: Áp dụng các sản phẩm như Nizoral Cream và Pirolam để điều trị nhiễm nấm da, móng tay hoặc âm đạo. Cần vệ sinh da kỹ lưỡng để ngăn ngừa tái nhiễm và giảm nguy cơ.
• Chất ức chế calcineurin: Các thuốc như Tacroz, Elidel, và Protopic giúp giảm viêm và sự phát triển của tế bào miễn dịch. Tuy nhiên, cần chú ý đến các tác dụng phụ như nóng rát, ngứa, đỏ da và nhiễm trùng. Việc sử dụng các thuốc này nên được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ.

Điều trị viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

• Gội đầu: Gội đầu cho trẻ hàng ngày với dầu gội dịu nhẹ dành cho trẻ em.
• Mát xa đầu: Sử dụng bàn chải mềm hoặc mát xa nhẹ nhàng sau mỗi lần gội đầu.
• Dầu bôi: Có thể dùng dầu khoáng hoặc dầu ô liu để bôi lên vùng da bị ảnh hưởng.

Một số biện pháp dân gian:

• Dầu cám gạo: Dưỡng ẩm và làm mềm da. Bôi trực tiếp dầu cám gạo lên vùng da cần điều trị, mát xa nhẹ nhàng trong khoảng 10 phút rồi rửa sạch.
• Mật ong: Có tác dụng kháng khuẩn và dưỡng ẩm. Làm sạch da trước, sau đó bôi mật ong lên và mát xa trong 15 phút, rửa lại với nước sạch.
• Phèn chua và hoa cúc: Phèn chua giúp sát khuẩn và giảm ngứa, còn hoa cúc giúp làm dịu da và phục hồi. Nấu 10g phèn chua và 20g hoa cúc với nước, dùng hỗn hợp để ngâm rửa vùng da bị viêm.
• Lá trầu không: Giảm ngứa và viêm, đồng thời hỗ trợ phục hồi da. Dùng lá trầu không để xông hơi, tắm, hoặc giã nát rồi bôi lên da trong 5-10 phút trước khi rửa sạch.

Thay đổi lối sống:

• Gội đầu thường xuyên: Để loại bỏ dầu nhờn và vảy.
• Làm mềm vảy: Sử dụng dầu khoáng, dầu đậu phộng, hoặc dầu ô liu.
• Vệ sinh da: Đảm bảo làm sạch da đều đặn.
• Hạn chế sản phẩm tạo kiểu tóc: Giảm thiểu việc sử dụng các sản phẩm này.
• Tránh sản phẩm chứa cồn: Không sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa cồn.
• Làm sạch mí mắt: Vệ sinh mí mắt nhẹ nhàng để tránh kích ứng.

Việc nắm vững những kiến thức trên đây sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc da và phòng ngừa các vấn đề liên quan. Hy vọng bài viết đã mang đến cho mọi người nhiều thông tin hữu ích về viêm da tiết bã là gì và hướng xử lý hiệu quả.