Việt vị là gì? Cách nhận biết các lỗi việt vị trong bóng đá.

Khi xem các trận cầu bóng đá chúng ta thường hay nghe đến lỗi việt vị. Vậy chính xác việt vị là gì? Cách nhận biết các lỗi việt vị trong bóng đá ra sao? Xử phạt việt vị như thế nào? Phá bẫy việt vị là gì?,.... Hãu cùng mình đi tìm hiểu chi tiết tất tần tật các thông tin về lỗi việt vị trong bóng đá một cách chi tiết và chính xác nhất ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Việt vị hay liệt vị?

Trong môn bóng đá, để chỉ lỗi vị trí của cầu thủ đang thi đấu trên sân, có hai từ khiến nhiều người khó phân biệt được là “liệt vị” và “việt vị“. Hai từ này có âm đọc gần giống nhau nên thường gây nhầm lẫn. Vậy, đâu mới là từ đúng?

Có thể khẳng định, từ đúng trong trường hợp này là “việt vị”. Lỗi vị trí mà ta vừa nói trên, từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, 1992) định nghĩa như sau: “Lỗi của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của đối phương” (tr.1094) (tức nhận bóng phía dưới hàng hậu vệ của đối phương, khi trước mặt chỉ còn thủ môn của đối thủ). Trong cuốn từ điển này cũng chỉ ghi nhận một từ “việt vị” với định nghĩa đã nêu trên (không có mục từ “liệt vị”).

Việt Vị là gì? 

Trong bóng đá chúng ta thường thấy trọng tài bắt lỗi việt vị của cầu thủ nhưng khá nhiều người thực sự vẫn chưa hiểu việt vị là gì, thế nào là việt vị. Việt vị có nghĩa là vượt qua vị trí, nhiều người thường đọc nhầm việt vị với liệt vị nhưng từ việt vị mới là từ chính xác. Việt vị trong tiếng Anh là Offside. Lỗi việt vị là một lỗi rất thường gặp trong bóng đá, đây là lỗi mà một cầu thủ vượt qua vị trí cho phép trên sân.

Luật việt vị là luật thứ XI trong Luật Bóng đá (Laws of the Game) được soạn thảo và công bố bởi FIFA, nội dung của luật này liên quan đến việc hạn chế khả năng giành lợi thế của cầu thủ đội tấn công bằng việc đợi bóng trong trường hợp ở giữa cầu thủ này và khung thành chỉ có thủ môn hoặc người hậu vệ cuối cùng của bên đối phương. Luật này nhằm đảm bảo chơi đẹp và liên tục, thúc đẩy sự phát triển chiến thuật cũng như đa dạng lối chơi trong bóng đá. Luật việt vị là một trong những luật khá khó giải thích và khó thực thi đúng đắn nhất trong bóng đá.

Cách nhận biết các lỗi việt vị trong bóng đá.

• Cầu thủ đó đứng ở phần sân của đối phương.
• Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
• Tham gia vào đường bóng đó.
• Anh ta phải đứng phía trước trái bóng (theo hướng tấn công).

Trong 3 điều kiện đầu, thủ môn được tính là một cầu thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng ở một thời điểm bất kì thì không nhất thiết thủ môn là một trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng. Theo Luật Bóng đá sửa đổi năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ tư được hiểu rõ là "cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất cứ bộ phận nào của anh ta mà được phép chạm bóng ở gần đường biên ngang cuối sân đối phương hơn so với bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (cầu thủ đối phương thứ 1 thường là thủ môn)".

Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị coi là phạm luật việt vị và chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, theo nhận định của trọng tài cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:

• Tham gia tình huống đó.
• Cản trở đối phương tham gia ngăn chặn tình huống bóng.

Các tình huống không phạm lỗi việt vị?
 

Một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không được coi là phạm lỗi việt vị nếu anh ta không tham gia vào đường bóng. Hoặc cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng không bị phạt nếu thuộc 1 trong 3 trường hợp sau: 

• Nhận bóng từ quả phạt góc.
• Nhận bóng từ quả ném biên.
• Nhận bóng từ quả phát bóng.

Luật việt vị có từ khi nào?

Vào cuối thế kỷ 18, luật vị vị ra đời khi các trường ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tuy nhiên, ở thời kỳ này luật việt vị sân 11 người, sân 7 người, sân 5 người lại nghiêm ngặt hơn hiện nay rất nhiều.

Tính đến thời điểm này, FIFA đã thay đổi điều luật việt vị đá bóng khá nhiều lần:

• Năm 1848: Luật việt vị ra đời một cách hoàn chỉnh với quy tắc Cambridge. Lúc này cầu thủ đã hiểu việt vị là như nào. Tuy nhiên luật lại quy định phải có ít nhất 4 người đối phương đứng sau.
• Năm 1866: Luật mới cũng áp dụng quy tắc Cambridge. Số người được giảm xuống còn 3.
• Năm 1925: Luật đổi thành ít hơn 2 người và sử dụng cho tới hiện nay.
• Năm 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật. Cầu thủ đang việt vị nhưng được phép chạm bóng từ đường chuyền về hoặc cản phá chủ ý của đối thủ. Khi đó trọng tài không thổi phạt.
• Năm 2013: Luật việt vị mới nhất được FIFA thay đổi. Cầu thủ vẫn được phép chạm bóng khi đối phương chuyền về. Tuy nhiên việc cản phá của đối thủ thì cầu thủ không được chạm bóng. Ngoài ra cầu thủ đang việt việt có ý đồ cản trở hậu vệ đội bạn sẽ bị thổi phạt.

Luật việt vị được xác định như thế nào?

Theo quy định của FIFA, một cầu thủ sẽ bị cho là việt vị nếu bóng được đưa về phía trước (về nửa sân đối phương), đồng thời không có cầu thủ đối phương nào ngăn cách giữa cầu thủ này và thủ môn đối phương.

Khi ở tư thế việt vị, cầu thủ không được xét là hành vi phạm lỗi. Bản chất đó là thời điểm cầu thủ bất chợt ở vị trí việt vị mà không nhận ra hoặc cố gắng chơi bóng. Họ sẽ được coi là 'tích cực tham gia chơi bóng'.

Nếu cầu thủ ở tình huống việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ phất lên cao. Khi đó, trọng tài chính trên sân sẽ thổi còi để dừng pha đi bóng lại.

Trọng tài biên

Trọng tài biên thường sẽ là người chịu trách nhiệm quan sát và bắt lỗi việt vị của các cầu thủ vì vị trí của họ là dọc theo đường biên nên có góc nhìn thuận lợi và chính xác để đưa ra những quyết định phất cờ báo việt vị. Khi cầu thủ bị căng cờ báo ở tư thế việt vị hình phạt duy nhất là bóng được trả lại cho đối thủ để bắt đầu lại dưới dạng cú đá phạt ở điểm việt vị cố định tại nửa sân của họ.

VAR

Tuy nhiên với lối đá và cách chơi bóng kỹ thuật ngày càng nhanh và tiến bộ của các cầu thủ thì có rất nhiều trường hợp vì tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên trọng tài biên có thể không quan sát kịp hoặc đưa ra những quyết định sai gây bất lợi cho cả trận đấu.

Để khắc phục điều này công nghệ VAR tiên tiến đã được sử dụng, công nghệ này không chỉ hỗ trợ các trọng tài trong tình huống việt vị mà còn hỗ trợ rất nhiều trong tất cả các tình huống gây tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực của trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công tâm nhất.

Xử phạt lỗi việt vị như nào?

Tất cả các trường hợp vi phạm lỗi việt vị sẽ bị thổi phạt. Trọng tài biên sẽ là người phát hiện lỗi việt vị và vẫy cờ báo hiệu cho trọng tài chính quyết định. Cầu thủ vi phạm bất kỳ lỗi việt vị nào, trọng tài đều cho đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi. Các trường hợp đã thổi phạt lỗi việt vị mà các cầu thủ vẫn ghi bàn vào lưới đối phương thì bàn thắng đều không được công nhận, thủ môn hoặc 1 cầu thủ trong đội đối phương sẽ được quyền phát bóng lên.

Cách phá bẫy việt vị như nào?

Phá bẫy việt vị là một trong những kỹ năng cực kỳ cần thiết trong bóng đá. Phá bẫy việt vị được coi là thành công khi cầu thủ tiền đạo đứng cao hơn hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Khi đồng đội bắt đầu chuyền bóng, cầu thủ tiền đạo lập tức sử dụng tốc độ vượt lên hậu vệ để nhận đường chuyền và ghi bàn. Phá bẫy việt vị thành công có thể đem đến rất nhiều lợi thế tuy nhiên cầu thủ ở vị trí tiền đạo cần là người có sự nhạy bén và tốc độ. Có 2 cách phá bẫy việt vị phổ biến là:

Cách 1: Cầu thủ tấn công phải đứng trước hậu vệ đối phương so với đường biên ngang. Trước khi đồng đội chuyền bóng, cầu thủ tấn công phải chú ý, quan sát thật nhanh để khi đồng đội vừa phát bóng lên, lập tức cầu thủ tiền đạo phải di chuyển thật nhanh vượt qua hậu vệ để nhận bóng và dứt điểm.

Cách 2: Khi cầu thủ tấn công đã nhận thấy mình bị việt vị mà đồng đội chuyền bóng cự li gần thì lúc đó cầu thủ tấn công này sẽ không nhận bóng mà ra hiệu cho đồng đội chuyền bóng kia tiếp tục chạy xuống và dứt điểm. Đây là một trong những cách phá bẫy việt vị hiệu quả nhất hiện nay.

Việt vị có thể tước đi những bàn thắng và gây những cảm xúc tiếc nuối cho các cổ động viên và người hâm mộ. Nhưng nó là một phần không thể thiếu và góp phần thúc đẩy sự công bằng trong bóng đá. Đây chính giá trị cốt lõi và những cung bậc cảm xúc diệu kỳ mà bóng đá mang đến cho những fan hâm mộ thế giới túc cầu