Overthinking là gì? Biểu hiện và tips giúp bạn vượt qua nó

Overthinking là gì mà nhiều người thường gặp phải, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe tinh thần? Đây là một trong những vấn đề tâm lý thường gặp hiện nay. Nếu không nhận ra và xử lý kịp thời, bạn sẽ ngày càng tự biến mình thành kẻ cô độc và trầm cảm. Hãy cùng Chanh Tươi khám phá overthinking và những cách để bạn vượt qua nó nhanh chóng và hiệu quả nhé!

Tìm hiểu về Overthinking

Overthinking là gì?

Overthinking là một trạng thái tâm lý khi bạn suy nghĩ quá mức cần thiết về mọi sự việc xảy ra trong hiện tại hay đã qua. Bạn không thể chấp nhận và hài lòng với những gì bạn nghĩ, mà cứ đau đáu và lo lắng. Những suy nghĩ này chiếm lấy tâm trí bạn và ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn.

• Suy nghĩ quá nhiều về một vấn đề
• Phân tích quá mức các tình huống
• Khó đưa ra quyết định vì lo lắng về hậu quả

Overthinking có thể được phân loại thành hai loại: Suy tư quá khứ và Lo âu tương lai.

Khi bạn bị overthinking, bạn cảm thấy “bế tắc” với những suy nghĩ và không thể hành động để giải quyết. Bạn gặp khó khăn trong việc đuổi những suy nghĩ đi và tập trung vào những điều khác.

Overthinking không phải lúc nào cũng xấu, nó chỉ xấu khi vượt quá mức và xảy ra thường xuyên. Bạn có thể tận dụng sự căng thẳng để chuẩn bị tốt hơn cho một bài thuyết trình quan trọng trong công việc. Sự căng thẳng có thể kích thích bạn bắt đầu sớm hơn, chú ý hơn đến các chi tiết. 

Hội chứng này trở nên có hại khi nó làm bạn chần chừ không dám làm gì hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống, công việc và mối quan hệ của bạn. 

Overthinking có thể xảy ra với bất kỳ ai ở bất kỳ độ tuổi nào. Nguyên nhân của nó có thể rất đa dạng và liên quan đến các vấn đề tâm lý như chấn thương tâm lý, lo lắng mãn tính hay hội chứng giảm chú ý ở người lớn (ADHD).

Phân biệt Overthinking với suy nghĩ sâu

Nhiều người nhầm lẫn giữa overthinking và suy nghĩ sâu sắc. Hãy xem bảng so sánh sau:

Overthinking	Suy nghĩ sâu sắc
Lặp đi lặp lại một suy nghĩ	Phân tích từ nhiều góc độ
Tập trung vào tiêu cực	Cân nhắc cả tích cực và tiêu cực
Khó đưa ra quyết định	Dẫn đến giải pháp và hành động
Gây stress và lo âu	Mang lại hiểu biết sâu sắc

Overthinking có phải là rối loạn tâm thần không?

Overthinking không phải là rối loạn tâm thần, nhưng nó có thể là dấu hiệu của một bệnh tâm thần khác đang ẩn sâu. Một số bệnh tâm thần có thể khiến bạn overthinking là:

• Trầm cảm.
• Rối loạn lo âu.
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).
• Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng overthinking và căng thẳng có mối liên hệ qua lại với nhau. Khi bạn căng thẳng, lo lắng và trầm cảm nhiều, bạn sẽ dễ overthinking hơn. Ngược lại, khi bạn overthinking nhiều, bạn sẽ càng căng thẳng, lo lắng và trầm cảm hơn.

Nếu bạn overthinking quá đà, quá nhiều và kéo dài, đó là lúc bạn nên kiểm tra xem có bị bệnh tâm thần nào khác không.

Dấu hiệu nhận biết bạn đang Overthinking

Các biểu hiện của Overthinking

Làm sao để biết mình đang overthinking? Đây là một số dấu hiệu:

• Khó ngủ vì không ngừng suy nghĩ
• Liên tục tưởng tượng các kịch bản xấu
• Hay hỏi ý kiến người khác về mọi quyết định
• Luôn hối tiếc về quá khứ hoặc lo lắng về tương lai
• Khó tập trung vào công việc hiện tại

Tác động tiêu cực của Overthinking

Overthinking không chỉ ảnh hưởng đến tâm trí mà còn tác động tiêu cực đến cuộc sống:

• Giảm năng suất làm việc
• Ảnh hưởng đến các mối quan hệ
• Tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần
• Mất cơ hội vì quá do dự
• Giảm chất lượng cuộc sống

Nguyên nhân overthinking là gì?

Theo Sanam Hafeez, một chuyên gia tâm lý học thần kinh ở New York, overthinking là hiện tượng bạn cố gắng kiểm soát tình huống và tăng cường sự tự tin cho bản thân bằng cách suy nghĩ nhiều về những việc sẽ làm sau đó. Tuy nhiên, khi bạn overthinking, não bộ của bạn sẽ cố gắng giảm bớt lo lắng bằng cách phân tích các khả năng có thể xảy ra và đoán trước kết quả. Điều này khiến bạn khó có thể ra quyết định và hành động. 

Hafeez cho biết: “Vấn đề của overthinking là tâm trí của chúng ta hầu như luôn xuất hiện nỗi lo lắng khác nhau.”

Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng có một số yếu tố có thể làm cho một số người dễ overthinking hơn người khác. Ví dụ, những người có tính cách cầu toàn thường hay overthinking.

Đặc điểm chung của những người thành công và những người cầu toàn là họ thường suy nghĩ quá nhiều vì họ không muốn gặp phải thất bại. Họ có một tiêu chuẩn hoàn hảo cao hơn so với người bình thường. Điều này khiến họ không ngừng phản ánh hoặc tự phê bình những lựa chọn và sai sót của mình.

Đánh bại Overthinking - Lấy lại quyền kiểm soát suy nghĩ

Cách nhận biết và thách thức những suy nghĩ tiêu cực

Để đánh bại overthinking, bước đầu tiên là nhận biết và thách thức những suy nghĩ tiêu cực:

• Ghi lại những suy nghĩ của bạn
• Đặt câu hỏi: “Suy nghĩ này có thực sự đúng không?”
• Tìm bằng chứng ủng hộ và phản bác suy nghĩ đó
• Thay thế suy nghĩ tiêu cực bằng góc nhìn cân bằng hơn

Phương pháp hữu ích để hạn chế Overthinking

Đây là một số phương pháp giúp bạn kiểm soát overthinking:

• Thiền mindfulness: Tập trung vào hiện tại, không để tâm trí lang thang
• Giới hạn thời gian suy nghĩ: Đặt ra thời gian cụ thể để suy nghĩ về vấn đề
• Chuyển hướng suy nghĩ: Khi bắt đầu overthinking, hãy làm việc gì đó khác
• Tập thể dục: Vận động giúp giải tỏa căng thẳng và cải thiện tâm trạng
• Chia sẻ với người khác: Nói chuyện với bạn bè hoặc chuyên gia tư vấn

Hi vọng rằng thông tin của bài viết này sẽ giúp bạn khám phá bản chất của overthinking và cách vượt qua nó. Trong cuộc sống, mỗi người đều đối mặt với những thách thức cần phải đối mặt. Đừng suy nghĩ quá nhiều hãy suy nghĩ vừa đủ để cuộc sống nhẹ nhàng hơn. Nếu bạn đang overthinking thì hãy tìm kiếm nguyên nhân mình bị overthinking là gì và áp dụng tips bài viết chia sẻ nhé!